Welke soorten port zijn er?

Het port verhaal gaat vele jaren terug. Terug naar de tijd dat er nog geen vliegtuigen bestonden, communicatie nog per telegram ging en lijnzaad nog uitsluitend geconsumeerd werd door vogels. De Engelsen zaten met een probleem. Ze hadden zin in een glaasje rood, maar ruzie met de Fransen. Ze moesten op zoek naar een alternatief en vonden dat in Portugal.

Maar hoe krijg je de wijn van Portugal naar Engeland? Het was al bedorven voordat het de kust had bereikt. Ze ontdekten dat wijn met meer alcohol langer houdbaar bleef. En hatsiekiedee, zo ontstond port. Vandaar dat je ook veel Engelse porthuizen tegenkomt, bijvoorbeeld Graham’s en Warre’s.

Wat is port en welke soorten port zijn er?

Wat is port en wat maakt het anders dan wijn? Port is een zoete, volle, versterkte wijn. Het heeft een alcoholpercentage van tussen de 18% en 22%. Omdat het rijk en zoet is, wordt het vaak gedronken als dessertwijn, maar het kan ook prima als vieruurtje. Bij kaas werkt het niet altijd, hoewel we dat met z’n allen wel vaak denken. Port is zwaar, dus je hebt een kaas nodig die dat aan kan, bijvoorbeeld Blue Stilton. Meer verrassende port & kaas combinaties vind je hier >

Er zijn verschillende stijlen port, waarvan Ruby en Tawny Port de bekendste zijn.

Ruby & Tawny port

Ruby is robijnrood van kleur, terwijl Tawny neigt naar wat roestiger bruin. What’s in a name? In smaak zijn er ook verschillen en is een tawny vaak spannender, als je het mij vraagt. Ruby is fruitig, Tawny combineert die fruitaroma’s met tonen van noten en karamel. Er zijn uitzonderingen, natuurlijk. De ruby port van Quinta da Romaneira vind ik geweldig!

Port begint als Ruby. Een versterkte wijn, die niet (lang) heeft gespendeerd in eikenhouten vaten. Het is lekker, maar je wordt niet omvergeblazen door de complexiteit. Het heeft aroma’s van bramen, pruimen, soms wat rood fruit en viooltjes.

Een Tawny Port is eigenlijk een hout gelagerde ruby. Dat moet minimaal 3,5 jaar duren, maar de meeste wijnhuizen hanteren een rijpingsperiode van 6 tot 7 jaar voor Tawny Port. De toppers blijven langer liggen. De kleur verandert dan steeds meer naar oranje. Deze tawny’s zijn vaak een mengeling van meerdere ports, de gemiddelde leeftijd van de verschillende wijnen staat op de fles: 10 years, 20 years, 30 years old. Hoe ouder, hoe minder fruit en hoe meer tonen van karamel en noten. Persoonlijk is een 10 years Tawny mijn favoriet. Hele mooie balans tussen gedroogd en gekonfijt fruit en karameltonen.

Een mooie en typische tawny port is bijvoorbeeld Graham’s 10 years. Hier kom je alles tegen, van fijn rood fruit tot karamel en tabak.

Meer ruby port: Vintage Port & Late Bottled Vintage

Als je echt uit wilt pakken, ga je voor een vintage. Dat is een ruby port uit een bijzonder goed oogstjaar. Bijzonder goed, want dit wordt door een heus port instituut bepaald en vindt gemiddeld drie keer in de tien jaar plaats. Een port om te bewaren. Vorig jaar stond er zelfs een vintage port (Dow’s 2011 – meer van Dow’s, zie hier) op nummer één in de ranglijst van beste wijnen ter wereld (bron: Wine Spectator).

Wil je gelijk aan de slag of zit je iets krapper in je cashflow? Hier een alternatief: Late Bottled Vintage (LBV). Dit is ook een port uit één oogstjaar (geen vintage portjaar, maar wel een prima jaar), die na 4 tot 6 jaar rijpen op eikenhouten vaten, op dronk wordt gebotteld. Ready to roll, dus. Probeer bijvoorbeeld eens de Graham’s Late Bottled Vintage 2017 van Gall & Gall. Lekker met een stukje blauwe kaas of zoals we toevallig vandaag doen met brownie van pure chocolade!

Meer weten over het bewaren van port? Check dit artikel.

Colheita: de vintage van de Tawny

Colheita betekent letterlijk oogstjaar. Een Colheita Port moet minimaal zeven jaar op eikenhout rijpen (tot zover hetzelfde als een Tawny Port) én de druiven moeten uit één oogstjaar komen. Een goede benchmark is de Warre’s Otima Single Year Tawny 2013 van Albert Heijn. Zonder meer een aanrader en lekker betaalbaar.